جئيران و قوشلار
________________________________________

اوجو ـ بوجاغي گؤرونمه¬ين بير چؤل وار ايدي. اورادا قوشلار و چوخلو اوت يئيه¬ن حيوان ياشاييردی. بو چؤلده اوت يئيه¬ن حيوانلاردان و قوشلاردان آيری هئچ بير شئی يوخ ايدی. چؤلون اورتاسيندا يئکه بير گؤل¬ده واريدی. حيوانلار و قوشلار هميشه گؤلون اطرافينا ييغيشيرديلار. قوشلارين و اوت يئيه¬ن حيوانلاری ياشاييشی فقط او گؤله باغلي ايدی. ياز گلنده گؤلون سويو چوخالاردی و يان ـ يؤوره¬سينی جوربه¬جور بيتگی¬لر آلاردی.
قوشلار و اوت يئيه¬ن حيوانلار آجيغان زامان گؤلون قيراغيندا بيتن گؤيرتيلردن و جوجه¬رميش دنه¬لردن يئييرديلر , سوسايان زامان¬دا گؤلون سويوندن ايچيرديلل.
ياز گئجه¬لری چوخ وقت گؤی گورولده¬ييب , ايلديريم شاخاردی , ياغيش ياغاردی. بعضا" دان يئری سؤکولنه کيمی ياغيشين ادامه¬سی اولاردی. ياغيش چؤلو ياشيل ائديب , طراوتينی بيره اون آرتيراردی. طبيعتی ياراشيقلی گؤره¬ن قوشلار وجده گليب نغمه¬لر قوشارديلار.
قوشلارين ترنومو هامينی سئوينديره¬ردی.
قوشلار و اوت يئيه¬ن حيوانلار هميشه بير ـ بيری ايله دوست کيمی ياشايارديلار.

٭٭٭

ايللرين بيرينده و قار ـ ياغيش يئره توشمه¬ميشدن قاباق فيل¬لردن بير سوروسو گليب , گؤلون سويونو خورتوملاری ايله چکيب قوروتدولار. سونرا گؤلده نه بير دامجی سو قالدی , نه ده قيراقلاريندا گول ـ چيچک بوته¬لری. گؤلده فقط بير نئچه کنگر و قالقان دوروردو. اونلاردان علاوه , هر شئی يانيب محو اولموشدو. اونا گؤره¬ده اوت يئيه¬ن حيوانلارين و قوشلارين ياشاييشی بير آز چتينه دوشموشدو. بير سؤزله دئسک , سوسوزلوق و آجليق اونلاری لاپ آياقدان سالميشدی. بئله¬ليکله¬ده اونلارطن هر بيری بير طرفه داغيلماغا مجبور اولدولار.
قوشلار و حيوانلارين چوخو , آجليق و سوسوزلوق نتيجه¬سينده اطرافا داغيلميشدی. اونا گؤره , اونلاردان فقط اؤرده¬ک , قارغا , جئيران و قمری قاليردی. بو دؤرد حيوان گؤلون قيراغيندا اوتوروب اؤز گرفتارليقلارينا فيکيرلشيرديلر. چوخ گؤتور ـ قويدان سونرا آخيردا بو نتيجه¬يه چاتديلارکی , گئديب هاميدان ياشلی و هاميدان تجربه¬لی اولان قاز خالادان کؤمک ايسته¬سينلر.
سن دئمه قاز خالا يئييب ـ ايچيب او قده¬ر يوخلاميشدی کی , گل گؤره¬سن. قانادلارينی ترپه¬ديب اوحاماغادا حالی قالماميشدی. بير گوشه¬ده ناراحت اوتوران قاز خالا اونلاری گؤروب , تئز ارزونو دوغرولتدو. سونرا آغير ـ آغير اونلاری قاباغينا چيخدی.
اؤرده¬ک دئدي :
قاز خالا سو هانسی طرفده¬دير ؟
قارغا دئدی :
سن هاميدان بؤيوکسن , دئ گؤره¬ک هانسی طرفده سو تاپماق اولار ؟
قاز قاباقدا , گئديردی. جئيران¬دا اونون دالينجا ياواش ـ ياواش آدديملاييردی. قارغا , اؤرده¬ک و قمری اونلاردان دالی قالماماق اوچون قاچيرديلار. اونلار اوميدلرينی قاز خالايا باغلاييب گئجه ـ گوندوز يول گئديرديلر.
اؤرده¬ک اوميدلی بير حالدا دئدی :
ـ قولاغيما ائله¬بيل سو سسی ده¬يير.
جئيران دئدی :
ديرناقلاريما ايليشن تيکانلاردا شئه حس ائديره¬م.
قمری دئدی :
سويون سويوقلوغونو ايندی دويورام.
قارغا دئدی :
بيزيم اوميديميز ايندی فقط قاز خالاميزادير.
دوغروداندا هاميسی اوميد گؤزلرينی قازا تيکميشدی. اونا گؤره¬ده اللرينه دوشنلری , تاپديقلارينی قازا وئريب دئديلرکی , « قوی اذيت چکمسين , بلکه بيزی بير طرفه يئتيردی »
اونلارين اوميدی قاز خالالارينا اوقده¬رگليردی¬کی , آخيردا , آجليق ـ سوسوزلوق هاميسينی آياقدان سالدی. قوشلار اوچماقلارينی جئيران¬دا قاچماغينی تماميله ياددان چيخارميشدی.
سحريسی گون جئيران دئدی :
منيم ديرناقلاريمدا آرتيق تاب قالماييب.
اؤرده¬ک دئدی :
منيم¬ده قانادلاريم قورويوبدور.
قمری دئدی :
جانيما او قده¬ر داش ـ کسسک دولوب کی , يئريمه¬يه طاقتيم يوخدور.
قارغا دئدی :
هوپبولماغا بئله قادر دئييلم.
اونلارين سؤزلرينی وئجينه آلمايان قاز دئدی :
تئز اولون بئله ناراحت اورتورماق عوضينه گلين بير شئی تاپين وئرين منه يئييم.
جئيرانلا قوشلار آغيزلارينی آچيب دانيشماق ايسته¬ديلر. او حالدا , اونلارين باشلاری¬نين اوستونه بير قوش کؤلگه¬سی دوشدو.
جئيران باشينی قالديريب چيغيردی :
باخين اوچاغان آغ قازدير. هارادان گليرسن نه ياخشی اوچورسان :
اوچاغان آغ قاز آدينی ائشيتمک همين يئره ائنيب دئدی :
به هارداسيز : چوخدان دير سيزی آختاريرام. قانادلاريز نييه بئله تؤکولوب؟ اؤزونوزونييه بئله حالا ساليبسيز ؟
قاز خالا دئدی :
ـ آماندی اونون سؤزونه قولاق آسمايين , سيزی اينديجه سو اولان يئره چاتديرارام.
اؤرده¬ک دئدی: ايندييه کيمی قولاق آسديق, دای بسدير.
قارغا دئدی:
من باخيرام گؤروم, اوچا بيليرم يا يوخ؟
جئيران دئدی:
بورادا نه اوت وار, نه¬ده سو. ايندی ديئين گؤره¬ک نه ايش گؤره¬بيله¬ريک؟
قمری دئدی :
سن بيزه فقط يول گؤستر !
جئيران دئدی :
بيلسه¬يديک بيزی بير يئره چاتديرا بيلرسن , اوندا سنين دالينجا گلرديک.
قمری دئدی :
تئز اولون , دئيين گؤره¬ک نه ائتمه¬لی¬ييک ؟
قاز خالا ديمديگيني يخاری قالديردی. سونرا قانادلارينا حرکت وئريب دئدی :
من ايندی بيليره¬م سو هاردادير. لاپ ائله بو ياخينلاردا سودا , وار يئمک¬ده. من نه ياخشی اوچا بيليره¬م , نه¬ده کی يئرييه بيليره¬م. اما بوغازيمی اوزاديب هر يانی گؤروره¬م. من بير شرط ايله سيزه کؤمک ائده¬رم. اودا بودور کی , گره¬گ هئچ کس مندن قاباغا کئچمه¬سين , هامی منيم داليما دوشوب گلسين. گره¬گ قارغا اوچماغيندان , و جئيران قاچماغيندان ال چکسين. ياديمدان چيخماميش اونودا دئمه¬لييم¬کی , هر کس يئردن هر نه تاپسا منه وئرمه¬ليدير. چونکی منيم جانيما قوت گلسه ياخشی بلدچی اولارام.
بو سؤزلری ائشيده¬ن قارغا , اؤرده¬ک , قمری و جئيران ساکت اولوب بيرسؤز دئمه¬ديلر , دئيه¬ده بيلمزديلر , چونکی اونلارين آيری چاره¬سی يوخ ايدی.
اونا گؤره¬ده هامی¬سی بيردن راضی اولوب دئديلر :
عيبی يوخدور , سن بيزه يول گؤستر , بيزده سن دئيه¬نه باخاريق. دئييب يولا دوشدولر.
جئيران دئدی :
دايانين گؤره¬ک , آغ قاز نه دئيير؟
اوچاغان آغ قاز دئدی؟
ـ سيز گئدندن سونرا چوخ اذيت چکديک. چوخ وقت¬لر آج ـ سوسوز قالديق. آمما سئوديگيميز يئردن ترپنمه¬ديک. نهايت يايين آخيرلاريندا ياغيش ياغدی. گؤلو ـ موزده اولکی حالينا دوشدو.
منی ده گؤنده¬رديلر سيزی آختاريب تاپام. دئيين گؤروم ايندييه کيمی نه ايش گؤروبسوز ؟ منيم بو باره¬ده سؤزوم يوخدور. آمما سيز او زامان بو قاز خالادان سوروشماديزکی , اوچماغا قادر اولان قوشو وقاچماغی باجاران جئيرانی , نييه اؤز اللريندن گلن ايشلردن قاباقلارينی آلير؟
قاز خالا بو سؤزدن اوتاندی و باشينی آشاغی سالدی . سونرا قاچيب بير داشين داليندا گيزلندی.
قوشلارلا جئيران يورغون اولسايديلاردا , اولکی يئرلرينه قاييتماغا تله¬سيرديلر. اونلار يولدا باشلارينا گلن ماجرانی آيری حيوانلارا نئجه دئيه¬جکلرينی فيکير ـ لشيرديلر. نهايت تصميم توتدولارکی , او بيری حيوانلارلا بيرليکده گؤتور ـ قوی ائله¬سينلر و بيرده فيل¬لری قويماسينلار گؤللری¬نين سويونو ايچيب قورتارسينلار.
یازان: نيما يوشيج

ترجمه:بهروز ايماني